شبهجملهها، جملاتی ناقص‌اند. جملاتی که آن‌ها را با یک یا چند کلمۀ بدون فعل می‌سازیم. این جملات با آنکه فعل ندارند ولی همانند جملات تام، معنایی کامل را به مخاطب می‌رسانند. ما شبهجملهها را بیشتر برای ابراز یکی از این معانی به کار می‌بریم:
- برای بیان امید و آرزو؛
- برای تعظیم و بزرگداشت؛
- برای تحقیر و کوچک شمردن؛
- برای ابراز تأسف و درد؛
- برای تحسین و تشویق؛
- برای تذکّر و تنبیه؛
- برای تصدیق و ایجاب؛
- برای ابراز تعجب و شگفتی؛
- برای تکذیب و انکار؛
- برای توضیح و تبیین؛
- برای خطاب و ندا؛
- برای قدردانی؛
- برای سرزنش، لعن و نفرین؛
- برای صدور فرمان و دستور.
(فهرست زیر به‌روزرسانی می‌شود.)
♦ آ
- آری
- آزاد
- آفرین
- آمین
- آهان
- آی
♦ الف
- ابداً
- اجرای امر
- احسنت
- اصلاً
- اطاعت
- افسوس
- افغان
- اَلا
- البته
- الحمدلله
- اُف
- اَلامان
- امان
- ان‌شاءالله
- اوه
- اِی به‌چشم
- اَیا
- ایدک‌الله
- ایست
- ای کاش
- ای وای
- ای‌والله
♦ ب
- بارک‌الله | باریکلا
- بچه!
- بدا
- بسم‌الله
- بله
- به راست راست | به چپ چپ
- به روی چشم
♦ پ
- پدرجان!
- پسرجون!
♦ ت
- تا کی … (تا کی خوردن و خوابیدن؟)
- تُف
- توقف ممنوع
♦ ث
- ثروت مایۀ بلا
♦ ج
- جوان یعنی آینده
- جوونی و خامی
♦ چ
- چرا | آخی، چرا
- چشم
- چطور
- چه بد
- چه بهتر
- چه جالب
- چه خوب
- چه عجب
♦ ح
- حاشا
- حبذا
- حمله
- حیف | حیف که
♦ خ
- خاموش
- خفه | خفه بابا
- خوب | خُب
- خوش
- خوشا
♦ د
- دردا
- درسته
- درود | دورود بر شما
- دریغ | دریغا
- دل خوش و تن سالم
- دو دوتا چهارتا
♦ ذ
…
♦ ر
- …
♦ ز
- زنهار | زینهار
- زهرمار
- زهی
♦ ژ
…
♦ س
- ساکت
- سپاس
- سلام
♦ ش
- شب‌بخیر
- شرمنده
- شکر
- شگفت | شگفتا
♦ ص
- صبح‌بخیر
- صحیح
- صلوات
♦ ض
…
♦ ط
…
♦ ظ
- ظهربخیر
♦ ع
- عجب | عجبا
- عشق یعنی علاقۀ شدید قلبی
- عصر بخیر
♦ غ
- غَبنا
♦ ف
- فدای تو
- فریاد
- فغان
♦ ق
- قربان!
- قربانت
♦ ک
- کاش
- کاشکی
- کوفت
♦ گ
…
♦ ل
- لال
- لعنت بر …
♦ م
- مادرجان!
- ماشاالله
- مبادا
- متشکر
- مخلص
- مرحبا
- مرگت
- ممنون
♦ ن
- نباید
- نُچ
- ننگ
- نه
- نه بابا
- نه‌خیر | نخیر
♦ و
- وای
- وه
- ویلک
♦ ه
- ها
- هان
- هرگز
- هلا
- همه آماده
- همه به گوش
- هوم
- هی
- هی همچین
- هیچ‌وقت
- هیهات
- هیس
- هین
♦ ی
- یا (یاخدا)
- یالا
- یعنی …
- یواش